جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمیه هاتفی شجاع؛ علی اکبری؛ مهتا تاری
چکیده
همدان با سابقه دیرینه در شهرسازی ایران، دارای بازاری نسبتاً بزرگ و درخور توجهی است که در مرکز بافت سنتی شهر واقع گردیده است. با توجه به اهمیت کلیت در معماری و خلق فضاهای شهری زنده و بامعنا نظریه مراکز زنده کریستوفر الکساندر به بررسی و شناخت الگوی ساختارهای زنده می‌پردازد. پرداختن به چگونگی خلق فضاهای شهری زنده با کلیتی یکپارچه ضرورت ...
بیشتر
همدان با سابقه دیرینه در شهرسازی ایران، دارای بازاری نسبتاً بزرگ و درخور توجهی است که در مرکز بافت سنتی شهر واقع گردیده است. با توجه به اهمیت کلیت در معماری و خلق فضاهای شهری زنده و بامعنا نظریه مراکز زنده کریستوفر الکساندر به بررسی و شناخت الگوی ساختارهای زنده می‌پردازد. پرداختن به چگونگی خلق فضاهای شهری زنده با کلیتی یکپارچه ضرورت معماری و شهرسازی امروز است. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی سرزندگی کالبدی بازار سنتی همدان بر اساس نظریه مراکز زنده الکساندر است. پرسشهای این پژوهش عبارتند از: 1- ساختار کالبدی بازار سنتی همدان به چه میزان بر نظریه مراکز زنده کریستوفر الکساندر منطبق است؟2 -مقایسه ساختار کالبدی دو سرا بر اساس نظریه الکساندر چگونه است؟جامعه آماری پژوهش بافت بازار سنتی شهر همدان و نمونه‌های انتخاب شده دو سرای گلشن و میرزا کاظم هستند که با هدف ارزیابی و روش تحلیلی توصیفی با رویکرد کیفی صورت گرفته است. روش گردآوری اطلاعات این پژوهش کتابخانه‌ای و میدانی است و شاخص‌های آن با توجه به مفاهیم کلیت یکپارچه و مراکز نیرومند در قالب 15 خصلت به‌هم‌پیوسته نظریه مراکز زنده می‌باشد. نتایج پژوهش مؤید این است که بازار سنتی همدان بر خصلت‌های این نظریه منطبق است و سرای گلشن با دارا بودن بیشترین تقارن، تضاد، پژواک و جدایی‌ناپذیری از حیات کالبدی بیشتری نسبت به سرای میرزا کاظم برخوردار است. مقایسه ساختار هندسی سراها و پانزده خصلت از الگوی ساختارهای زنده الکساندر نشان می‌دهد نقش خصلت‌های مراکز نیرومند، تکرار متناوب، تضاد، جدایی‌ناپذیری، فضای خالی و مرزها در ساختار کالبدی سراها بیشتر است.
